Τι πρέπει να κάνουν και τι όχι οι εφοριακοί στις επαφές τους με τους πολίτες, σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας που εξέδωσε το ΥΠΟΙΚ

Απαγορεύεται η επικοινωνία των υπαλλήλων του ΥΠΟΙΚ με τους φορολογούμενους εκτός υπηρεσίας, η επικοινωνία με το κοινό πρέπει να γίνεται με ευγένεια, υπευθυνότητα, απαγορεύεται το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους του ΥΠΟΙΚ και με τα μέσα ενημέρωσης μπορούν να επικοινωνούν μόνο εξουσιοδοτημένα για αυτό πρόσωπα του ΥΠΟΙΚ.

Αυτοί είναι μόνο μερικοί από τους δεκάδες κανόνες που περιλαμβάνονται στο 37 σελίδων κείμενο του Κώδικα Ηθικής και Δεοντολογίας που εξέδωσε το υπουργείο Οικονομικών.
Σύμφωνα με το capital.gr, από τον Κώδικα αυτόν προκύπτει ότι κάθε υπάλληλος θα πρέπει:
-να τηρεί πάντα το νόμο, τον παρόντα Κώδικα και όλες τις άλλες πολιτικές και διαδικασίες που ισχύουν γενικά και ειδικά για την εργασία του,
-αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του,
-μιλά με ειλικρίνεια,
-ζητά τη συμβουλή των διευθυντών, προϊσταμένων ή άλλων αρμόδιων όταν δεν είναι σίγουρος για τον τρόπο που πρέπει να ενεργήσει,
-είναι αλληλέγγυος με τους συναδέλφους,
-αμφισβητεί  ή αναφέρει ενέργειες που έρχονται σε αντίφαση με το νόμο,   τον παρόντα Κώδικα ή τις λοιπές πολιτικές και διαδικασίες του Υπουργείου.
Το Υπουργείο και οι υπάλληλοί του δεσμεύονται σε μια κουλτούρα δεοντολογίας, σύμφωνα με την οποία, όσο επείγουσα κι αν είναι η ανατεθείσα εργασία, ο υπάλληλος δεν πρέπει ποτέ να:
-θέτει σε κίνδυνο την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών
-προτρέπει άλλους να παραβούν το νόμο, τον παρόντα Κώδικα ή τις ισχύουσες πολιτικές και διαδικασίες.
Η   κουλτούρα δεοντολογίας συμβάλλει, εκτός από την τήρηση του νόμου, στην καλλιέργεια ενός θετικού περιβάλλοντος εργασίας, προάγει την ομαδική εργασία και βοηθάει στη δημιουργία και υποστήριξη μιας σύγχρονης και αποτελεσματικής δημόσιας υπηρεσίας.
Ακεραιότητα –Εντιμότητα  
O υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών πρέπει να είναι ευθύς και ειλικρινής σε όλες τις επαγγελματικές του δραστηριότητες και να:
-Εκτελεί την εργασία του με εντιμότητα, επιμέλεια και υπευθυνότητα
-Τηρεί τους νόμους και προβαίνει στις επιδόσεις που απαιτούνται από τη νομοθεσία και τις καθορισμένες διαδικασίες.
-Μην εμπλέκεται σε οποιαδήποτε παράνομη δραστηριότητα, ούτε σε πράξεις που θίγουν το κύρος και την αξιοπιστία της υπηρεσίας του ή του Υπουργείου.
-Σέβεται και να συμβάλλει στην επίτευξη των νόμιμων και ηθικών αντικειμενικών σκοπών και στόχων του Υπουργείου.
-Καλλιεργεί, με κάθε τρόπο, το αίσθημα εμπιστοσύνης των πολιτών και να αποφεύγει κάθε ενέργεια που θα μπορούσε να θέσει σε αμφισβήτηση την εντιμότητα, την προσήλωση στο καθήκον ή την ηθική του ακεραιότητα. Σε περίπτωση αμφιβολίας, να αποφεύγει κάθε πράξη που θα μπορούσε να δημιουργήσει υπόνοιες ότι παραβιάζει το νόμο ή τις ηθικές αρχές και την δεοντολογία που πρέπει να διέπουν τις ενέργειές του.
-Είναι έντιμος και να μην αποδέχεται, άμεσα ή έμμεσα, οποιοδήποτε δώρο (προσφορά αντικειμένου ή υπηρεσίας με χρηματική αξία, δάνειο, έκπτωση, διευκόλυνση, διασκέδαση, φιλοξενία, ταξίδι, στέγαση και διατροφή σε χαμηλή τιμή, καθώς και εκπαίδευση) για υπόθεση που ο ίδιος χειρίζεται, είτε προέρχεται από τον ενδιαφερόμενο πολίτη είτε από τρίτο. Εάν ο υπάλληλος ή κάποιος από τους στενούς συγγενείς του γίνει αποδέκτης δώρου, οφείλει, αφού ενημερώσει σχετικά την υπηρεσία του, να το επιστρέψει αμέσως ή να πληρώσει την αγοραία αξία του.
-Μην  χρησιμοποιεί το αξίωμά του ή την θέση του στην υπηρεσία για να αποκομίσει προσωπικά οφέλη ή για να ευνοήσει κάποιο προϊόν, υπηρεσία ή επιχείρηση και γενικά το ιδιωτικό συμφέρον τρίτων, ούτε πρέπει να επιτρέπει σε συγγενείς ή φίλους του να επικαλεσθούν άμεσα ή έμμεσα την ιδιότητά του για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους.
-Χαρακτηρίζεται από υψηλή ευσυνειδησία και σεβασμό για την αξιοπρέπεια των συναδέλφων του και των πολιτών. Οφείλει να ενεργεί με τρόπο δίκαιο, και η συμπεριφορά του να είναι απαλλαγμένη από οποιαδήποτε πρόθεση δόλου ή απάτης.
Αντικειμενικότητα
Ο υπάλληλος πρέπει να  αντιστέκεται και να μην επιτρέπει τις προκαταλήψεις, τη σύγκρουση συμφερόντων ή την καταχρηστική επιρροή άλλων, να αναιρεί την επαγγελματική του κρίση και οφείλει να:
-Μη συμμετέχει σε οποιαδήποτε δραστηριότητα ή σχέση καθώς και να μην αποδέχεται οτιδήποτε ενδέχεται να βλάψει ή να θεωρείται ότι βλάπτει την αμερόληπτη εκτίμησή του. Αυτή η συμμετοχή περιλαμβάνει εκείνες τις δραστηριότητες ή σχέσεις που ενδέχεται να συγκρούονται με τα συμφέροντα του Υπουργείου.
-Κοινοποιεί στις αρμόδιες Υπηρεσίες, με την προϋπόθεση της τήρησης του απορρήτου, όλες τις σημαντικές πληροφορίες που του γνωστοποιούνται και ενδέχεται να βοηθούν στο έργο του Υπουργείου.
-Αντιμετωπίζει όμοιες περιπτώσεις με τον ίδιο τρόπο και διαφορετικές περιπτώσεις με διαφορετικό τρόπο. Οι υπάλληλοι δεν μπορούν να κρίνουν με διαφορετικά κριτήρια δυο αιτήσεις ή υποθέσεις που αφορούν την ίδια περίοδο και βασίζονται στα ίδια πραγματικά περιστατικά.
-Λαμβάνει ορθές και αντικειμενικές αποφάσεις.
Επαγγελματική συμπεριφορά - επάρκεια
Ο υπάλληλος οφείλει να καταβάλει κάθε προσπάθεια για τη διατήρηση των επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων στο επίπεδο που απαιτείται για να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες λαμβάνουν τις κατάλληλες και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, μέσω συνεχούς επιμόρφωσης με βάση τις τρέχουσες εξελίξεις στη νομοθεσία, τις πρακτικές και τις τεχνικές και να :
-Παρέχει υπηρεσίες σύμφωνα με τους Νόμους και την Δεοντολογία .
-Βελτιώνει συνεχώς την επάρκεια, αποτελεσματικότητα και ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών τους, ενώ οι προϊστάμενοί τους οφείλουν να τους αναθέτουν μόνο εκείνες τις υπηρεσίες για τις οποίες διαθέτουν τις αναγκαίες γνώσεις, δεξιότητες και εμπειρίες.
-Έχει άριστη γνώση του αντικειμένου, στο οποίο έχει κληθεί να υπηρετήσει και να ενημερώνεται συνεχώς για τις εξελίξεις που σημειώνονται στον επαγγελματικό χώρο του.
-Προσπαθεί, με τρόπο απλό και κατανοητό, να εξηγήσει στους πολίτες τα σχετικά με την υπόθεσή τους και να τους καθοδηγεί σωστά, απαντώντας στις ερωτήσεις τους με τη μεγαλύτερη δυνατή πληρότητα και ακρίβεια, αποφεύγοντας τη χρήση νομικών ή δύσκολα κατανοητών όρων, τεκμηριώνοντας  πάντοτε τις απόψεις του.
-Ενημερώνει τους πολίτες για τα μέτρα προστασίας που υπάρχουν στη διάθεσή τους, τις αρχές ενώπιον των οποίων μπορούν αυτά να ασκηθούν, και τις προθεσμίες άσκησής τους .
-Τηρεί σειρά προτεραιότητας κατά την εξυπηρέτηση των πολιτών και να λαμβάνει ειδική μέριμνα για άτομα με αναπηρίες, εγκύους, μητέρες με μικρά παιδιά, ηλικιωμένους κ.λπ.
-Αντιμετωπίζει με διακριτικότητα και ευαισθησία τους πολίτες, ιδιαίτερα όταν βρίσκονται σε κατάσταση πένθους, σύγχυσης, ψυχικού κλονισμού ή όταν ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (π.χ. άνεργοι, ηλικιωμένοι ή αναλφάβητοι).
-Επιδεικνύει ιδιαίτερη προσοχή όταν εξυπηρετεί αλλοδαπούς, ιδίως στην περίπτωση που δεν μιλούν καλά ελληνικά, προσπαθώντας να γίνεται πάντα  κατανοητός με οποιοδήποτε τρόπο, και αν χρειαστεί, να ζητά τη συνδρομή συναδέλφων του.
-Ενδιαφέρεται πάντα για τα αποτελέσματα της εργασίας του και να αναγνωρίζει τα τυχόν λάθη του, φροντίζοντας  να μην τα επαναλάβει στο μέλλον. Όταν διαπιστώσει ότι πράξη του ή παράλειψή του, έθιξε κάποιο δικαίωμα πολίτη, οφείλει αμέσως να προβεί σε κάθε νόμιμη ενέργεια για να επανορθώσει.
-Είναι απόλυτα συνεπής στις δεσμεύσεις του προς τους πολίτες. Αν έχει δεσμευθεί να αποστείλει γραπτή απάντηση (εντός προθεσμίας συντομότερης από τα οριζόμενα στις διατάξεις του ΚΔΔ), ή να επικοινωνήσει τηλεφωνικά ή να δεχθεί τον πολίτη στην υπηρεσία, οφείλει με κάθε τρόπο, να ανταποκριθεί σ’ αυτήν τη δέσμευση. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, οφείλει να ενημερώσει εγκαίρως τον πολίτη.
-Αντιμετωπίζει όλους τους πολίτες δίκαια, άσχετα από τη θέση εργασίας τους, την αναπηρία τους, το χρώμα τους, το φύλο τους, την ηλικία τους, την εθνική τους προέλευση, την υπηκοότητά τους, τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, την οικογενειακή τους κατάσταση, τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις, την εμπειρία τους και τα θρησκευτικά τους πιστεύω.
-Υποστηρίζει ένα χώρο εργασίας ανοικτό στην ελεύθερη έκφραση των ιδεών, όπου εκτιμάται η ποικιλομορφία, ενθαρρύνεται η ειλικρίνεια και επιβραβεύεται η καινοτομία, η ομαδική εργασία και η δεκτικότητα απέναντι στην αλλαγή.
-Ακολουθεί τους περιβαλλοντικούς κανόνες και τους κανόνες ασφαλείας και υγιεινής, αναφέροντας άμεσα τυχόν ατυχήματα, τραυματισμούς ή συνθήκες.
-Έχει επιμελημένη και ευπρεπή εμφάνιση.
-Συμπεριφέρεται με ευγένεια εντιμότητα και κοσμιότητα.
-Απευθύνεται στους πολίτες και στους προϊσταμένους του στον πληθυντικό.
-Να μην καπνίζει σε χώρους που δεν επιτρέπεται.
-Εξυπηρετεί τους πολίτες κατά το ωράριο που έχει ορίσει η υπηρεσία του, σύμφωνα με τις κείμενες γενικές και ειδικές διατάξεις, αφιερώνοντας εξολοκλήρου και αποκλειστικά το χρόνο εργασίας σας στα καθήκοντά του, και παραμένοντας και πέρα του ισχύοντος χρόνου εργασίας, εφόσον έκτακτες και εξαιρετικές υπηρεσιακές ανάγκες επιβάλλουν τούτο.
-Μην  διακόπτει για προσωπικές του υποθέσεις την επικοινωνία με τους πολίτες που συναλλάσσεται. Αν ωστόσο, προκύψει λόγος τόσο σοβαρός, ώστε να επιβάλλεται η διακοπή της συνομιλίας, οφείλει να ζητήσετε συγγνώμη από τον πολίτη και να παρακαλέσει άλλον συνάδελφό του να συνεχίσει τη συναλλαγή.
-Να δηλώνει το όνομά του και να αντιμετωπίζει  με ευγένεια και προθυμία τις ερωτήσεις που του απευθύνονται, όταν απαντά σε τηλεφωνικές κλήσεις. Εάν είναι αναρμόδιος, θα πρέπει να διευκολύνει τον πολίτη στο να πληροφορηθεί το σωστό αριθμό κλήσης και το ονοματεπώνυμο του αρμοδίου. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, θα πρέπει να φροντίζει να παραπέμψει τον πολίτη σε κάποια υπηρεσία πληροφόρησης κοινού.
-Αντιμετωπίζει με ψυχραιμία και κατανόηση, αποφεύγοντας τις εντάσεις ή τους διαπληκτισμούς, όταν έρχεται σε επαφή με πολίτη δύστροπο ή ιδιαιτέρως εριστικό. Ακόμη και αν ο πολίτης τον προσβάλει, ο υπάλληλος οφείλει να διατηρήσει τον αυτοέλεγχό του και, εφόσον χρειασθεί, να ζητήσετε τη συνδρομή του προϊσταμένου του για τη διευθέτηση της κατάστασης.
-Μην εκδηλώνει ούτε να διαδίδει τις πολιτικές, θρησκευτικές και φιλοσοφικές του πεποιθήσεις κατά την άσκηση των καθηκόντων του.
-Αποφεύγει γενικότερα, κάθε πράξη που θα μπορούσε να προσβάλει ή να μειώσει την προσωπικότητα ή την επαγγελματική υπόσταση των ατόμων, με τα οποία συναλλάσσεται αλλά και όταν άλλοι συμπεριφέρονται προς αυτόν ανάρμοστα να το αναφέρει άμεσα στον προϊστάμενό του.
-Να συμπεριφέρεται πάντα με κόσμιο και διακριτικό τρόπο στους πολίτες, τους συναδέλφους, τους προϊσταμένους και τους υφισταμένους ώστε να μη θίγεται το κύρος της υπηρεσίας  του (αποφεύγοντας πράξεις, αγένειας, σεξουαλικής παρενόχλησης κ.λπ.), τόσο εντός της υπηρεσίας όσο και  στην ιδιωτική του ζωή.
Εργασίες που απαγορεύονται εκτός υπηρεσίας
Ο Κώδικας ορίζει ρητά ενέργειες που απαγορεύονται να γίνουν από τους υπαλλήλους εκτός υπηρεσίας. Αυτές είναι:
-Συναντήσεις με φορολογούμενους για αμιγώς υπηρεσιακά θέματα
-Παροχή οποιονδήποτε νομικών, φορολογικών, τελωνειακών ή λοιπών υπηρεσιών συναφών με το αντικείμενο της εργασίας του.  Τέτοια θέματα είναι για παράδειγμα, η σύνταξη προσφυγής ελεγχόμενου, παροχή συμβουλών για τελωνειακά φορολογικά και λοιπά θέματα.
-Συμμετοχή στη λογιστική  και οικονομική ανάλυση αλλά και στην ερμηνεία των οικονομικών στοιχείων οποιουδήποτε, όταν η δραστηριότητα αυτή περιλαμβάνει φορολογικά θέματα.
-Συμμετοχή στην τήρηση βιβλίων και την καταγραφή των συναλλαγών οποιουδήποτε.
-Προετοιμασία φορολογικών δηλώσεων τρίτων.
-Υποβολή-συμπλήρωση φορολογικών δηλώσεων αιτήσεων και εν γένει εγγράφων που σχετίζονται με το αντικείμενο της εργασίας σας για λογαριασμό τρίτων.
Βασικές οδηγίες συμπεριφοράς προς τους πολίτες
1. Οι υπάλληλοι του Υπουργείου Οικονομικών πρέπει να τηρούν πιστά το Σύνταγμα, τους νόμους και να θέτουν τις ηθικές αρχές πάνω από το ατομικό κέρδος/συμφέρον, ώστε να απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης του κοινού.
2. Οι υπάλληλοι δεν πρέπει να έχουν οικονομικά συμφέροντα, τα οποία συγκρούονται με την ευσυνείδητη εκτέλεση των καθηκόντων τους.
3. Οι υπάλληλοι δεν πρέπει να ασχολούνται με οικονομικές συναλλαγές, χρησιμοποιώντας εμπιστευτικές πληροφορίες ή να χρησιμοποιούν αυτές ανάρμοστα για την προώθηση οποιουδήποτε ιδιωτικού συμφέροντος.
4. Οι υπάλληλοι δεν πρέπει να δέχονται δώρα ή οποιοδήποτε αντικείμενο/υπηρεσία με νομισματική αξία (εκτός αν νόμος ορίζει διαφορετικά) από οποιοδήποτε πρόσωπο ή επιχείρηση που τους ζητά κάποια επίσημη ενέργεια για την άσκηση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας ή άλλες δραστηριότητες που ρυθμίζονται από τις υπηρεσίες του υπαλλήλου, ή τα συμφέροντα των οποίων μπορούν να επηρεαστούν σημαντικά από την απόδοση ή τη μη εκτέλεση των καθηκόντων του.
5. Οι υπάλληλοι πρέπει να καταβάλλουν ειλικρινή προσπάθεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.
6. Οι υπάλληλοι δεν πρέπει εις γνώση τους και χωρίς άδεια, να δίνουν υποσχέσεις που δεσμεύουν τη διοίκηση.
7. Οι υπάλληλοι δεν πρέπει να χρησιμοποιούν το δημόσιο αξίωμα για ίδιο όφελος
8. Οι υπάλληλοι πρέπει να ενεργούν με αμεροληψία και να μην παρέχουν προνομιακή μεταχείριση σε οποιονδήποτε ιδιώτη ή επιχείρηση.
9. Οι υπάλληλοι πρέπει να προστατεύουν τη δημόσια περιουσία.
10. Οι υπάλληλοι δεν μπορούν να ασχολούνται με εξωϋπηρεσιακές δραστηριότητες που έρχονται σε σύγκρουση  με τις ευθύνες και τα καθήκοντά τους.
11. Οι υπάλληλοι πρέπει να γνωστοποιούν στις αρμόδιες αρχές φαινόμενα απάτης, κατάχρησης, διαφθοράς.
12. Οι υπάλληλοι πρέπει να τηρούν τις υποχρεώσεις τους ως πολίτες και ειδικά όσες απορρέουν από νόμους και αφορούν φορολογικές υποχρεώσεις, τελών κ.λπ.
13. Οι υπάλληλοι θα πρέπει να τηρούν όλους τους νόμους και κανονισμούς, δίνοντας ίσες ευκαιρίες σε όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, θρησκείας, φύλου, καταγωγής, ηλικίας ή αναπηρίας.
14. Οι υπάλληλοι πρέπει να αποφεύγουν οποιαδήποτε ενέργεια παραβιάζει το νόμο ή τον Κώδικα Ηθικής Δεοντολογίας.
Καταγγελίες εναντίον υπαλλήλων
Με τον Κώδικα θεσπίζονται συγκεκριμένες διαδικασίες για τις υπηρεσίες που θα δέχονται καταγγελίες των πολιτών για παραβίαση του Κώδικα Δεοντολογίας από τους υπαλλήλους του ΥΠΟΙΚ.
Για τις περιπτώσεις (εκτός των ποινικών ή της παράβασης καθήκοντος) αρμοδιότητα έχει η Επιτροπή Αξιολόγησης Καταγγελιών, με έδρα την Νικηταρά 1& Εμμ. Μπενάκη, Τ.Κ. 101 84, ΑΘΗΝΑ, τηλέφωνο 2103231663, φαξ 2105239703, ηλεκτρονική διεύθυνση eak@3279.syzefxis.gov.gr.
Για τις σοβαρές καταγγελίες, δηλαδή αυτές που επισείουν ποινικές κυρώσεις αρμόδια είναι η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων. Συγκεκριμένα το Α΄ Τμήμα εξετάζει όλες τις περιπτώσεις χρηματισμού, αναξιοπρεπούς/ανάρμοστης/ανάξιας για υπάλληλο συμπεριφοράς και παράβασης καθήκοντος κατά τον Ποινικό Κώδικα. Οι σχετικές αναφορές/καταγγελίες μπορούν να υποβάλλονται προφορικά στο τηλέφωνο 2103303774, ή γραπτά στο φαξ 2103826038, ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση desyp@1987.syzefxis.gov.gr, ή στην διεύθυνση Νικηταρά 1 & Εμμ. Μπενάκη, Τ.Κ. 101 84, ΑΘΗΝΑ οι επιστολές/υπηρεσιακές αναφορές.
Επικοινωνία με το κοινό
O Κώδικας ορίζει ότι η διάχυση της πληροφόρησης από το ΥΠΟΙΚ θα πρέπει να γίνεται από εξουσιοδοτημένα για αυτό το λόγο πρόσωπα καθώς όπως σημειώνεται τυχόν ερωτήσεις από το κοινό ή τα Μέσα Ενημέρωσης σχετικά με την απόδοση του υπουργείου ή ζητήματα εξειδικευμένα μπορεί να επηρεάζουν ουσιαστικά τη φήμη του υπουργείου. Ειδικότερα, ορίζονται τα εξής: «Είναι σημαντικό όλη η επικοινωνία του Υπουργείου με το ευρύτερο κοινό και τα μέσα ενημέρωσης να γίνεται με ακρίβεια και συνέπεια. Αυτό σημαίνει ότι η επικοινωνία του Υπουργείου με το κοινό ή τα μέσα ενημέρωσης (εφημερίδες, περιοδικά, εμπορικά περιοδικά, τηλεοπτικοί ή ραδιοφωνικοί σταθμοί ή υπηρεσίες Διαδικτύου) πρέπει να γίνεται μόνο από τα άτομα που είναι εξουσιοδοτημένα να μιλούν εκ μέρους του Υπουργείου. Τυχόν ερωτήσεις από το κοινό ή τα μέσα ενημέρωσης σχετικά με την απόδοση του Υπουργείου την πορεία των εργασιών ή ζητήματα εξειδικευμένα που μπορεί να επηρεάζουν ουσιαστικά τη φήμη του Υπουργείου, πρέπει να απαντιούνται από εξουσιοδοτημένα άτομα που έχουν αναλάβει τέτοια ευθύνη».