Το ΑΕΠ της Ηπείρου και η ανθρώπινη ανάπτυξη: σχήμα οξύμωρο.

    Είναι πραγματικά αξιοσημείωτη η προσπάθεια όλου του συστημικού πολιτικού μηχανισμού,  να προσπαθεί τεχνηέντως να αποδείξει στους πολίτες πόσο καλή πολιτική εφάρμοσε και εξακολουθεί να εφαρμόζει όλη αυτή την περίοδο της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης στη χώρα μας και πόσο δεν πρέπει να του στερήσουμε και να τον ξεβολέψουμε από την καρέκλα εξουσίας που τόσο πετυχημένα προσάρμοσε στα «ανατομικά χαρακτηριστικά» του.

   Στα πλαίσια αυτής της στρεσαρισμένης  προσπάθειας κάποιες φόρες δημοσιεύονται στον Τύπο  κείμενα και σκέψεις οξύμωρες και αντιφατικές. Έτσι, συντάκτης δημοσιεύματος, ενώ δηλώνει υποστηρικτής της ΑΞΙΟΒΙΩΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ,

ανασύροντας από το λεξικό των πολιτικών όρων έννοιες, όπως η ανθρώπινη ανάπτυξη,  που δε συνάδουν ούτε κατά προσέγγιση με την πολιτική του τοποθέτηση και ενώ  παράλληλα παραθέτει ρήση του R.F. Kennedy (1968)  που υποβαθμίζει  τη μεταβλητή του ΑΕΠ ως κατάλληλο μέγεθος μέτρησης της ευημερίας και της ανάπτυξης μιας περιοχής, λίγο πριν στο κείμενό του  είχε στηρίξει την προσπάθεια-ανάλυση υποστήριξης των μέχρι σήμερα ακολουθούμενων οικονομικών πολιτικών σε περιφερειακό επίπεδο σε μια και μόνο μεταβλητή, που δεν είναι άλλη από το ΑΕΠ και τη διαχρονική εξέλιξη του. Και μάλιστα με τέτοιο «επιστημονικά αφελή» τρόπο που «βγάζει μάτι», καθώς μέσα σε ένα δάσος που έχει καεί ολοσχερώς προσπαθεί να πείσει ότι είναι καλός πυροσβέστης (α) φωνάζοντας ότι κάποιος άλλος έβαλε τη φωτιά και (β) δείχνοντας το μοναδικό δέντρο που  έχει απομείνει και μάλιστα και αυτό όχι ακέραιο, απλά όχι πλήρως κατεστραμμένο από τη φωτιά. Επιπλέον, παρότι -κατά δήλωσή του-  αποτελεί υποστηρικτή  της πολιτικής προσπάθειας για ανθρώπινη και αξιοβίωτη ανάπτυξη, ξεχνά περιέργως να αναφερθεί σε ζητήματα και δείκτες φτώχειας, ανεργίας, δυστυχίας, εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικού κεφαλαίου (εμπιστοσύνης και θεσμών) που αφορούν τον τόπο μας.

  Δε  θ’ αναφερθώ  εδώ σ’  όλα αυτά τα ζητήματα , αλλά πρώτα θα  θέσω  την οικονομική ανάλυση στη σωστή της βάση, παρουσιάζοντας στον πρώτο Πίνακα  τη σύγκριση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ (σε τυποποιημένες μονάδες αγοραστικής ισοδυναμίας, PPS) μεταξύ των ελληνικών περιφερειών και τα ποσοστά συμμετοχής τους στο μέσο όρο της ΕΕ27. Τα δυο αυτά μεγέθη αποτελούν τα ενδεδειγμένα μέτρα οικονομικής ανάλυσης της ανάπτυξης και της ευημερίας των ευρωπαϊκών περιφερειών και τις βασικές παραμέτρους αξιολόγησης της οικονομικής και κοινωνικής τους ευρωπαϊκής σύγκλισης.

Πίνακας 1 :Ανάπτυξη & Ευημερία Ελληνικών Περιφερειών 2011
Περιοχή	Ευρώ (PPS)	Ποσοστό (%) του μέσου ΕΕ27
Ευρωπαϊκή Ένωση (27 χώρες)	25.200	100
Ελλάδα	20.000	80
Ανατολική Μακεδονία – Θράκη	14.200	57
Κεντρική Μακεδονία	15.600	62
Δυτική Μακεδονία	20.000	80
Θεσσαλία	14.200	56
Ήπειρος	13.800	55
Ιόνια Νησιά	18.900	75
Δυτική Ελλάδα	14.900	59
Στερεά Ελλάδα	18.100	72
Πελοπόννησος	16.200	65
Αττική	26.900	107
Βόρειο Αιγαίο	15.800	63
Νότιο Αιγαίο	22.300	89
Κρήτη	17.300	69
Πηγή: Eurostat

     Είναι φανερό από τον   Πίνακα  1 ότι η περιφέρεια της Ηπείρου είναι η φτωχότερη περιφέρεια της χώρας, με ΑΕΠ ανά κάτοικο πολύ χαμηλότερο από το μέσο όρο της ΕΕ27. Αν τώρα λάβουμε υπόψη και  το ποσοστό της ανεργίας των νέων (ηλικίας κάτω των 24 ετών) της περιφέρειας Ηπείρου τα τελευταία έτη, έχουμε νομίζω μια πρώτη εικόνα για τις οικονομικές μας επιδόσεις ως περιφέρειας, εικόνα που  αφήνει μόνο ενμέρει περιθώρια αποποίησης ευθυνών από την παρούσα περιφερειακή αρχή και μετάθεσής τους στην κεντρική εξουσία, και όχι εξολοκλήρου, όπως αρκούνται να πιστεύουν κάποιοι. Είναι σαφές ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί τον σημαντικότερο φορέα ανάπτυξης της απασχόλησης και μείωσης της ανεργίας σε τοπικό επίπεδο και ο  πίνακας  2

Πίνακας 2:Ανεργία των νέων (%), Ήπειρος
2007	2008	2009	2010	2011	2012
30,4	30,7	34,2	37,0	48,5	60,5

 αποκαλύπτει τεράστιο έλλειμμα της παρούσας περιφερειακής διοίκησης στον τομέα αυτό.

 Ένας επιπλέον αποκαλυπτικός Πίνακας για τη λανθασμένη  οικονομική πολιτική που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια σε επίπεδο περιφέρειας είναι ο Πίνακας  3  ο οποίος  δίνει το Σχηματισμό Ακαθάριστου Παγίου Κεφαλαίου (Gross Fixed Capital Formation).

Πίνακας 3: Σχηματισμός Ακαθάριστου Παγίου Κεφαλαίου (σε εκ. ευρώ)
Περιοχή	2008	2009	2010
Ελλάδα	52.607,1	45.932,4	39.185,4
Ανατολική Μακεδονία – Θράκη	2.217,9	1.488,4	1.570,6
Κεντρική Μακεδονία	7.317,5	6.550,1	5.454,9
Δυτική Μακεδονία	1.826,1	1.970,2	1.442,5
Θεσσαλία	2.751,7	2.347,8	1.771,1
Ήπειρος	1.506,0	1.285,0	1.087,2
Ιόνια Νησιά	2.563,6	2.629,7	2.513,2
Δυτική Ελλάδα	2.933,0	2.516,8	2.329,5
Στερεά Ελλάδα	2.536,0	1.924,9	2.340,9
Πελοπόννησος	21.948,7	19.712,7	15.347,5
Αττική	753,4	578,0	782,6
Βόρειο Αιγαίο	1.880,6	1.455,3	1.386,1
Νότιο Αιγαίο	3.408,9	2.748,5	2.365,2
Πηγή: Eurostat

        Ο δείκτης του Σχηματισμού Ακαθάριστου Παγίου Κεφαλαίου (ΣΑΠΚ), πολύ χονδρικά, περιγράφει τις επενδύσεις μιας οικονομίας σε πάγια κεφάλαια (πάγια περιουσιακά στοιχεία, εγκαταστάσεις, τεχνολογικό εξοπλισμό, γραμμές παραγωγής, κεφαλαιουχικά αγαθά). Ο δείκτης ΣΑΠΚ στην Ήπειρο βαίνει μειούμενος με υψηλό ρυθμό τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με την Eurostat, τα ακαθάριστα πάγια κεφάλαια στην περιφέρεια Ηπείρου άρχισαν να μειώνονται το 2008 και η πτώση συνεχίστηκε ακόμα πιο ραγδαία τα επόμενα χρόνια. Πιο σημαντικό όμως από αυτό είναι το γεγονός ότι η περιφέρεια Ηπείρου έχει το μικρότερο δείκτη σε σχέση με τις υπόλοιπες ελληνικές περιφέρειες, κάτι που αποδεικνύει τον ακρωτηριασμένο παραγωγικό κορμό της Ηπείρου και τη χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας. Μακροπρόθεσμα, εάν η παρούσα οικονομική περιφερειακή πολιτική συνεχιστεί, τα πράγματα για την Ήπειρο θα γίνουν ακόμα πιο ζοφερά ’  καθώς το παραγωγικό δυναμικό της περιφέρειας συρρικνώνεται, όταν και αν κάποια στιγμή σταματήσει η ύφεση και αρχίσει να θερμαίνεται η ζήτηση, οι βιομηχανίες και οι εν γένει παραγωγικές μονάδες, αφυδατωμένες από την αποεπένδυση δε θα είναι σε θέση να ικανοποιήσουν τη ζήτηση ούτε της εσωτερικής αγοράς  αλλά ούτε και των εξωτερικών αγορών. Τότε η ζήτηση θα στραφεί αλλού, η  εσωτερική στις εισαγωγές ή σε άλλες περιφέρειες, ενώ η εξωτερική σε άλλες χώρες.

   Αν συνεχίσουμε να ασκούμε και να εμπιστευόμαστε την πολιτική τής μέχρι σήμερα περιφερειακής αρχής του κου Καχριμάνη, με το νέο οικονομικό κύκλο που θα αρχίσει κάποτε, η ανάκαμψη της περιφέρειας Ηπείρου απλούστατα δε θα έρθει. Η Ήπειρος, όπως και η υπόλοιπη χώρα, αιμορραγεί συνεχώς, ωστόσο η Περιφέρειά μας δεν έχει άλλα περιθώρια, καθώς οι έως σήμερα ασκούμενες περιφερειακές πολιτικές αποδεκάτισαν το ανοσοποιητικό σύστημα της τοπικής οικονομίας και φοβάμαι ότι στο τέλος του αιμορραγικού σοκ κινδυνεύουμε να βρεθούμε με οργανισμό σε κωματώδη κατάσταση , χωρίς  τις απαραίτητες δυνάμεις  να αντιδράσει και να ανακάμψει γρήγορα. 

  Του Γ. Κρανά ,μέλος Οικον. Επιμελητηρίου